نامه تاریخی اینشتین به رییس جمهور آمریکا که مسیر تاریخ را تغییر داد! - وبلاگ واحدی

غزال زیاری: دوم آگوست سال 1939 بود که آلبرت اینشتین، فیزیکدان آلمانی، نامه ای را برای رئیس جمهور وقت آمریکا فرانکلین روزولت نوشت. این اتفاق یک ماه قبل از حمله آلمان به لهستان و دو سال قبل از حمله ژاپن به پرل هاربر رخ داد.

این نامه که اخیرا در فیلم اوپنهایمر کریستوفر نولان، به آن اشاره شده، واکنش هایی زنجیره ای را به همراه داشت که منجر به پروژه منتهن شد که در آگوست سال 1942 شروع شد و سه سال بعد با پرتاب بمب های اتمی ویرانگر به انتها رسید.

اینشتین در نامه اش به روزولت یادآور شده بود که: ممکن است بتوان یک واکنش زنجیره ای هسته ای را در یک توده بزرگ اورانیوم راه اندازی کرد که به وسیله آن مقادیر زیادی نیرو و عناصر تازه مثل رادیوم فراوری شود. این دستاورد که قطعا در آینده نزدیک به دست خواهد آمد، ممکن است منجر به ایجاد بمب های فوق العاده قدرتمندی شود.

اینشتین در ادامه از رئیس جمهور خواسته بود تا ادارات دولتی را در جریان تحولات بیشتر قرار دهد؛ به ویژه در خصوص بحث تامین امنیت سنگ معدن اورانیوم آمریکا و در عین حال از او خواسته بود تا کار آزمایشی را سرعت ببخشد. در شرایطی که این نامه در ماه آگوست نوشته شده بود، اما تا اکتبر آن سال به دست روزولت نرسید.

جفری اوربین، متخصص آموزش کتابخانه و موزه ریاست جمهوری روزولت دراین باره گفته: روزولت بلافاصله بعد از دریافت نامه، یک کمیته علمی را به کار گرفت تا احتمال استفاده از نیروی اتمی در جنگ را مورد آنالیز قرار دهند.

پشت پرده این نامه چه بود

اینشتین از سه فیزیکدان مشهور دیگر نیز نام برده بود: انریکه فرمی، لئو زیلارد و ژان فردریک ژولیوت که هریک به شکلی مستقل به علمی که منجر به ساخت بمب اتم شد، یاری کردند و بر پایه دهه ها تحقیقات هسته ای قبلی که زمینه را برای رسیدن به این نقطه عطف تاریخی فراهم می کرد، پیش رفتند.

زیلارد مجارستانی- آلمانی- آمریکایی، در سال 1933 متوجه واکنش زنجیره ای هسته ای شده بود و با توجه به کشف نوترون به وسیله جیمز چادویک در سال 1932، زیلارد دریافته بود که وقتی هسته اتم تقسیم می شود، ذخایر عظیمی از انرژی آزاد می شود که شامل نوترون هایی است که می توانند شکاف دیگری را ایجاد نموده و نوترون های بیشتری فراوری نمایند و رویه به همین ترتیب ادامه می یابد. اما او نتوانسته بود تا بودجه کافی برای تحقیقاتش تامین کند.

• وقتی کرم یال اسبی، مغز جیرجیرک را به تسخیر در می آورد/ عکس
• رازگشایی از مردی که فیلم زندگی اش خبرساز شده / کشف بزرگ اوپنهایمر قبل از ساختن بمب اتم!

در دسامبر سال 1938 و بعد از مهاجرت زیلارد به آمریکا، اوتو هان و فریتز استراسمن شکافت اورانیوم را کشف کردند و او را وادار کردند تا آزمایش هایی درباره انتشار نوترون در فرآیند شکافت انجام دهد. در مارس سال 1939 و در یک دوره تحقیقاتی سه ماهه در دانشگاه کلمبیا بود که او ثابت کرد که به ازای هر نوترون جذب شده، حدود دو نوترون در جریان شکافت آزاد می شوند. زیلارد دراین رابطه نوشته: آن شب تردید کوچکی در ذهنم وجود داشت که جهان به سمت غم و اندوه پیش خواهد رفت.

در طول تمام این مدت، فرمی، دانشمند ایتالیایی هم در دانشگاه کلمبیا در خصوص شکافت هسته ای و واکنش های زنجیره ای به آنالیز می پرداخت. او در سال 1938 به خاطر کوشش هایش برروی رادیواکتیویته مصنوعی نوترونی و واکنش های هسته ای نوترون های کند، پیروز به دریافت جایزه نوبل فیزیک شد. بعد از کشف شکافت هسته ای در دسامبر 1938، فرمی و تیمش واکنش های زنجیره ای در اورانیوم را مورد آنالیز قرار دادند.

ژولیوت فرانسوی با همکاری همسرش ایرنه ژولیوت کوری (دختر ماری کوری که ژولیوت در سن 25 سالگی دستیار او در آزمایشگاه بود)، تحقیقات مفصلی را درباره ساختار اتمی انجام دادند. آنها در سال 1935 به طور مشترک جایزه نوبل شیمی را به خاطر کشف رادیواکتیویته مصنوعی دریافت کردند.

طبق گفته اینشتین، روش ساخت بمب اتمی کاملا تعیین بود و نازی ها معادن سنگ اورانیوم چکسلواکی را در اختیار گرفته بودند. اوربین هم نوشته که هیتلر و رژیم او، می توانستند بدون لحظه ای درنگ، یک سلاح حیرت آور را بسازند: این امری ضروری بود که متفقین مانع از آن شوند که آنها به عنوان اولین نفر، این کار را انجام دهند. اینشتین نیز مثل خیلی های دیگر متوجه این موضوع شد و به همین دلیل از آلمان فرار کرد.

ولی در آن موقع این سوال مطرح بود: چه کسی برای اولین بار بمب اتم را می سازد؟

اوپنهایمر وارد می شود

در همین حال، جی.رابرت اوپنهایمر، فیزیک دان نظری آمریکایی از سال 1927 در آزمایشگاه تشعشع ارنست لارنس در دانشگاه برکلی کالیفرنیا کار می کرد و در آنجا او پیروز شد تا در سال 1942 فیزیک نظری نوترون سریع را توسعه دهد. او در همان سال، تحقیقات درباره طراحی بمب را شروع کرد و دو روند برای آزمایشگاهی سریع نوترونی را با هم ترکیب کرد تا بتواند یک بمب اتمی را توسعه دهد. در پائیز همان سال، ژنرال لزلی آر. گرووز از اوپنهایمر 38 ساله خواست تا پروژه Y را در آزمایشگاه مخفی لوس آلاموس در منطقه ای روستایی در نیومکزیکو رهبری کند.

البته اوپنهایمر در تحقیقات جنگ هسته ای جا نیفتاده بود و قبل از سال 1940، او بیشتر وارد مباحث میدان کوانتوم، اخترفیزیک، سیاهچاله ها و غیره شده بود. برکلی بعلاوه در نقش زمین حاصلخیزی برای شکوفا شدن فعالیت های سیاسی اوپنهایمر بود. او تا حدی هم به خاطر لارنس در سال 1941 به فیزیک بمب اتمی علاقمند شد .اوپنهایمر یک فیزیکدان درخشان بود که دکترایش را در سن 22 سالگی دریافت نموده بود و ثابت کرد که یک محقق خستگی ناپذیر و یک مدیر فوق العاده برای لوس آلاموس است.

در آگوست 1939 اوپنهایمر احتمالا حتی معادلات ساخت بمب اتمی را نمی نوشت؛ نه اینشتین و نه روزولت نمی توانستند حدس بزنند که در آن موقع او چه خواهد نمود. هنوز و در نگاهی به گذشته، تقریبا اجتناب ناپذیر به نظر می رسد که او به چهره مهمی تبدیل شود که ما امروزه می شناسیم.

منبع: inverse

5858