اجرای سازه های بتنی از صفر تا صد خاکبرداری تا اجرای راه پله
به گزارش وبلاگ واحدی، سازه بتنی با توجه به همه مزایایی که در اختیار مهندسان ساختمان سازی قرار می دهند و همچنین چگونگی اجرای آن ها، روز به روز در حال افزایش مقبولیت در صنعت ساخت وساز کشورمان هستند. سازه های بتنی ویژگی های خاص خود را دارند و در اجرای آن ها باید استانداردهای خاصی را رعایت کرد. در این مقاله از ویکی ساختمون بیشتر به بحث اجرای سازه بتنی به طور کامل و جامع می پردازیم.
مراحل اجرای سازه های بتنی
اگر بخواهیم صفر تا صد اجرای سازه های بتنی با هر مقیاس و اندازه ای را در چند مرحله مشخص خلاصه کنیم، به احتمال ترتیبی به صورت زیر به دست خواهد آمد.
- خاکبر داری و گودبرداری
- پایدارسازی گود
- پیاده کردن نقشه
- اجرای بتن مگر
- آرماتوربندی فونداسیون
- قالب بندی فونداسیون
- بتن ریزی فونداسیون
- آرماتوربندی ستون
- قالب بندی ستون
- بتن ریزی ستون
- اجرای قالب کف تیر
- آرماتوربندی تیر
- قالب بندی تیرها
- بتن ریزی تیرها
- اجرای سازه سقف
- آرماتوربندی پله
- قالب بندی پله
- بتن ریزی پله
خاکبرداری و گودبرداری
خاکبر داری شروع عملیات ساخت هر سازه ای اعم از بتنی یا فلزی است. در خاکبر داری صرفاً با لایه های سطحی خاک سرو کار داریم که طی آن خاک های نامناسب و هر گونه ناهمواری برطرف می شود. خاکبردا ری در زمین های با رطوبت طبیعی را می توان تا عمق یک متر، برای ماسه 1/25 متر، برای ماسه رس دار 1/5، برای خاک رس 2 متر و برای خاک بسیار متراکم را بدون پایه های ایمنی، سپر و حائل انجام داد. در سایر موارد با توجه به جنس خاک، عمق گودبرداری و شرایط ترافیکی اطراف تدابیر ایمنی لازم توسط مسئولان اتخاذ می شود.
گاهی برای احداث سازه بتنی، خاکبر داری کفایت نمی کند و باید به عملیات گودبرداری متوسل شد. کندن و حفر کردن زمین به عمق های بیش از 2 متر را گودبرداری می گویند. گودبرداری در مقایسه با خاکبرداری عملیات بسیار حساس تر و مهم تری است که در اجرای آن به ویژه در مناطق مسکونی باید نهایت دقت و احتیاط به کار گرفته شود. در مورد تفاوت های میان گودبرداری و خاک برداری هم می توانید به مقاله تفاوت خاک برداری و گودبرداری در چیست و چگونگی اجرای آن ها؟ مراجعه کنید.
معرفی بهترین مجریان و پیمانکاران پایدارسازی گود
پایدارسازی گود بخش دیگری از عملیات گودبرداری است که در مناطق مسکونی و همچنین غیرمسکونی به منظور تثبیت دیوارهای گود به کار گرفته می شود. روش های مختلفی به منظور پایدار سازی گود بر اساس شرایط پروژه و نوع خاک به کار گرفته می شوند. به طور کلی اگر بخواهیم فقط نام برده باشیم، اصلی ترین روش های پایداری سازی گود را می توان در 7 مورد زیر خلاصه بندی کرد.
- روش مهارسازی
- روش دوخت به پشت (نیلینگ)
- روش دیواره دیافراگمی
- روش مهار متقابل
- روش اجرای شمع
- روش سپر کوبی
- روش خرپایی
- روش پشت بندهای افقی و مایل
پیاده کردن نقشه
هدف از پیاده کردن نقشه به معنی انتقال نقشه ساختمان از روی کاغذ بر روی زمین با ابعاد اصلی است. به طوری که محل دقیق پی ها و ستون ها و ابعاد آن ها روی زمین مشخص شود. در موقع پیاده کردن نقشه از نقشه پی کنی استفاده می شود. برای نقشه ساختمان های مهم معمولاً از دوربین نقشه برداری استفاده می شود. برای نقشه ساختمان های کوچک و معمولی از متر و ریسمان کار استفاده می شود.
اجرای بتن مگر
بتن مگر یا بتن نظافت یا همان بتن رگلاژ کف قالب بندی فونداسیون، در واقع یک بتن با عیار سیمان کم (بین 100 تا 150 کیلوگرم سیمان بر مترمکعب) است که به منظور آماده سازی بستر خاکبر داری شده برای آرماتوربندی و صفحه گذاری اجرا می شود. برای دانستن بیشتر در مورد بتن مگر می توانید به مقاله کاربرد بتن مگر چیست + چگونگی اجرای بتن مگر سری بزنید.
اجرای فونداسیون
بعد از آماده شده بتن مگر نوبه به شروع اجرای فونداسیون می شود که خود شامل آرماتوربندی، قالب بندی و بتن ریزی می شود. از مصالحی همچون آجر، چوب و فلز می توان به منظور قالب بندی فونداسیون استفاده کرد. در کل سه روش استفاده از دیواره خاک برداری به عنوان قالب، استفاده از قالب منفی و قالب بندی به منظور قالب بندی فونداسیون به کار گرفته می شوند.
فونداسیون ر ابر اساس عمقی که فونداسیون یا پی در آن قرار می گیرد در دو دسته عمیق و سطحی دسته بندی می نمایند. برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع فونداسیون به مقاله انواع پی ساختمان و شرایط استفاده از آن ها مراجعه کنید.
استفاده از دیواره خاکبر داری به عنوان قالب
در صورتی که زمین مورد نظر برای احداث فونداسیون دارای مقاومت مناسب باشد، می توان با حفظ پوششی 7/5 تا 10 سانتی متر برای میلگرد، خاکبر داری جدار را به صورت منظم و قائم انجام داد. علاوه بر این، برای جلوگیری از مکش شیره بتن توسط خاک و همچنین نظافت عملیات اجرایی روی سطوح خاک نایلون یا ورق های پلی اتیلن استفاده کرد؛ و پس از نصب میلگردها، بتن ریزی را انجام داد.
قالب منفی
از طرفی هم اگر مقاومت خاک متوسط و عمق پی کنی زیاد باشد، احتمال ریزش دیواره های فونداسیون وجود دارد و در چنین حالتی برای جلوگیری از مسائل عملیاتی حین خاکبر داری، قالب بندی و بتن ریزی می توان با استفاده از آجر یا بتن کم مایه، جداره دیواره را قالب بندی کرد. شایان ذکر است قبل از بتن ریزی سطح قالب آجری با نایلون و یا سیمان کاری پوشانده شود تا از جذب آب بتن جلوگیری کرد.
قالب بندی
در صورتی که زمین منطقه سست باشد و یا به هر دلیل امکان استفاده از روش های بالا وجود نداشته باشد، برای اجرای پی و فونداسیون از قالب بندی استفاده می شود. در صورت استفاده از قالب، جهت اجرا و تحکیم قالب به خاکبرداری اضافی در فونداسیون احتیاج داریم.
بعد از قالب بندی نوبت به اجرای آرماتوربندی می رسد. آرماتوربندی و نحوه اجرای آن به نوع فونداسیون بستگی دارد. آرماتورهای مناسب از نظر ضخامت به صورت یک شبکه و کلاف یکپارچه در آورده تا بتواند به خوبی در مقابل نیروهای وارده از خود مقاومت نشان دهد. لازم ذکر است با توجه به آیین نامه حداقل میل گردی که در ساختمان ها مصرف می شود نمره 6 است.
ثبت سفارش آنلاین خدمات انواع قالب بندی ساختمان
آرماتورها باید طوری بسته شود تا در موقع بتن ریزی از جای خود تکان نخورده و جابجا نشوند. آرماتورها باید حتی الامکان با دستگاه مکانیکی مجهز به فلکه خم شوند.
بعد از اتمام عملیات آرماتوربندی نوبت به بتن ریزی می رسد. بتن ریزی اصولاً درون قالب هایی انجام می شود که پس از گیرش بتن، قالب ها از آن جدا شده و تا زمانی از بتن نگهداری می شود تا به صد درصد گیرش برسد. در این مرحله معمولاً برای ساخت سازه های با مقیاس کم، بتن از کارخانه خریداری شده و با تراک میکسر به محل حمل می شود، سپس از طریق پمپاژ به درون قالب ها ریخته می شود. در پروژه های عظیم هم بتن در محل پروژه ساخته می شود. بتن ریزی فونداسیون باید پیوسته و در یک مرحله انجام شود زیرا استحکام کلی سازه در صورت پیوسته نبودن بتن ریزی فونداسیون کاهش می یابد.
اجرای ستون در سازه های بتنی
ستون ها نیز انواع مختلفی از نظر شکل و هندسه دارند که در مقاله انواع ستون در سازه، از نوع آرماتورها تا شکل ستون به طور کامل به آن ها پرداخته شده است. بعد از خشک و آماده شدن فونداسیون در بازه زمانی مشخص، اجرای ستون ها شروع می شود که خود شامل چند مرحله جداگانه می شود که می توان آن ها را در موارد زیر خلاصه کرد.
- آماده سازی ریشه ها
- آرماتوربندی ستون
- قالب بندی ستون
- بتن ریزی
- تراکم بتن
- قالب برداری
- عمل آوری بتن
ستونی که باید آرماتوربندی شود یا بر روی تراز پی واقع شده است یا بر روی ستون طبقه پایین قرار گرفته است. برای اینکه ستون با پی در ارتباط باشد، تعدادی از میلگرد ها را به عنوان میلگرد هایی که میلگرد های ستون باید به آن ها پیوند زده شود، در داخل پی قرار می دهند. این میلگرد ها را ریشه ستون در داخل پی می گویند. شایان ذکر است که میلگردهای انتظار باید عاری از هر گونه آلودگی مانند گرد و خاک و روغن باشند تا شرایط لازم اتصال مناسب میان فولاد و بتن فراهم شود.
در گام بعدی میلگرد های اصلی را کنار یکدیگر قرار داده و توسط خاموت ها آن ها را در فواصل مشخص به یکدیگر می بندیم. برای این کار دو عدد خرک را روی زمین و با فاصله مشخص از هم می گذاریم تا سر و ته میلگرد های اصلی روی آن قرار گیرد. در قالب بندی ستون ها معمولاً از قالب های چوبی و فلزی استفاده می شود.
پس از استقرار و محکم کردن میلگردهای بافته شده و تکمیل قالب بندی، بتن ریزی شروع می شود. به طور کلی بنا بر توصیه آیین نامه بتن، ارتفاع بتن ریزی نباید بیش از 0/9 الی 1/2 متر باشد چرا که ریختن بتن از ارتفاع زیاد منجر به جدا شدن دانه ها خواهد شد. معمولاً بتن ریزی ستون در روش بتن ریزی ستی، در 2 یا 3 مرحله انجام می شود.
اگر بتن در چند مرحله ریخته و متراکم می شود، باید دقت کرد فاصله زمانی مراحل بتن ریزی را محدود نموده تا بتن قبلی حالت خمیری داشته باشد و اتصال کامل بین لایه های مختلف بتن ریزی به وجود آید. در ستون های بلند جهت جلوگیری از آب انداختن زیاد بتن از بتن سفت (بتن با اسلامپ کم) و پمپ بتن استفاده شود.
بعد از بتن ریزی و اطمینان از محکم شدن بتن، باید نسبت به قالب برداری با رعایت نکات لازم اقدام کرد. مدت زمان لازم برای قالب برداری تحت شرایط مختلف، متفاوت خواهد بود. بعد از قالب برداری نوبت به عمل آوری یا به اصطلاح کیورینگ بتن می رسد. عمل آوری به مجموعه عملیاتی گفته می شود که برای حفظ رطوبت و دمای بتن، در مدت زمان مشخص، بلافاصله پس از ریختن و پرداخت بتن انجام می گیرد. عمل آوری در موردیات بتن سخت شده مانند مقاومت فشاری، مقاومت سایشی و مقاومت در مقابل یخبندان و مواردی من جمله تأثیر قابل ملاحظه ای دارد.
عمل آوری یا کیورینگ ستون های بتنیاجرای تیر در سازه های بتنی
تیرها نیز مانند ستون از اجزای اصلی ساختمان هستند. شاه تیر، تیر اصلی و نعل درگاه از اصلی ترین انواع تیر در ساختمان های بتنی هستند. در ساختمان های با اسکلت بتن آرمه، بعد از اجرای کامل ستون ها و باز کرد ن قالب های آن و اتمام عملیات کیورینگ، نوبت به اجرای تیر بتنی می رسد. برای دانستن بیشتر در مورد اجرای تیر در سازه های بتنی می توانید به مقاله پوتر در ساختمان چیست ؟ معنی، انواع و مراحل اجرای آن مراجعه کنید. در هر صورت، اجرای تیرهای بتنی را می توان در چند مرحله زیر خلاصه کرد.
- قالب بندی کف تیر
- آرماتوربندی
- قالب بندی
- بتن ریزی
- تراکم
- قالب برداری
اجرای سازه سقف
سیستم های مختلفی بسته به شرایط و مقیاس پروژه برای اجرای سقف در ساختمان های بتنی به کار برده می شود که هر یک روش اجرا، مزایا و معایب خاص خود را دارند. در کل مهم ترین سازه های سقف را می توان در چند مورد زیر گنجاند.
سقف تیرچه بلوک؛ این نوع از سیستم سقف را می توان رایج ترین روش اجرای سقف در سازه های بتنی دانست. تیرچه ها نقش تیر فرعی را داشته و فاصله بین آن ها با بلوک پر می شود. در این سقف بلوک ها نقش سازه ای ندارند. استفاده از بلوک ها در این سقف ها به جای بتن، آن ها را به گزینه مالی و محبوبی تبدیل نموده است.
سقف عرشه فولادی؛ ورق های گالوانیزه جزء اصلی این نوع از سقف است. وزن بسیار کم و هزینه نسبتاً پایین از مزایای بالقوه این سقف ها هستند. با استفاده از این سیستم می توان سقف گذاری و بتن ریزی را هم زمان در تمام طبقات انجام داد. مراحل اجرای ای نوع از سقف شامل به ترتیب شامل مراحل نورد سرد ورق های فولادی، انتقال ورقه های فولادی به محل انجام پروژه، نصب ورق های فولادی، ثابت کردن ورق های فولادی، نصب گل میخ، میلگرد گذاری و بتن ریزی است.
سقف دال بتنی؛ سقف دال بتنی با توجه به ضخامت و وزنی بالایی که دارد بیشتر در ساختمان های صنعتی و مهم اجرا می شود. از مزایای این نوع سقف می توان به مقاومت بالا در برابر لرزش های ناشی از زلزله، ماندگاری بالا، مقاومت صوتی و حرارتی و صرفه جویی در مصالح اشاره نمود.
سقف های وافل و یوبوت نیز از دیگر سقف های پرکاربرد در ساختمان های بتنی هستند که مزایا و معایب خاص خود را دارند.
اجرای راه پله در سازه های بتنی
از آخرین مراحل ساخت وساز ساختمان های بتنی، اجرای راه پله و پله است. اجرای پله ها می تواند هم زمان با اجرای سقف صورت گیرد. اجرای راه پله نیز شامل مراحلی همچون، آرماتوربندی، قالب بندی و بتن ریزی است. اندازه و ابعاد راه پله ها با در نظر دریافت شرایط ساختمان از پیش طراحی و مشخص می شوند و بر اساس این اعداد قالب بندی و آرماتوربندی صورت خواهد گرفت.
سخن آخر
ساختمان های دارای اسکلت بتنی از محبوب ترین سازه های مسکونی و غیرمسکونی در کشور ما هستند. اجرای سازه های بتنی در هر مقیاسی که باشد تا حدود زیادی یکسان خواهد بود. در این مقاله به توضیح کامل مراحل اجرای سازه های بتنی از خاکبر داری و گودبرداری تا سقف و راه پله پرداخته شد.
منبع: ویکی ساختمان