اختلالی روانی که سلامت انسان را تهدید می نماید، از وسواس فکری، عملی چه می دانید؟
به گزارش وبلاگ واحدی، وسواس فکری-عملی به طرز قابل توجهی بر روی زندگی بیمار و اطرافیان او تاثیر می گذارد و ضروری است که درمان گردد.
به گزارش خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی خبرنگاران، اختلالات روانشناسی بسیار زیادی وجود دارد که باید تحت درمان قرار بگیرند قبل از اینکه به نقطه حادی برسند، حال یکی از این اختلالات که موجب سخت کردن زندگی برای فرد می گردد، وسواس فکری و عملی است اما این اختلال به چه معنی است؟
اختلالی شایع، مزمن و طولانی مدت که فرد در آن دچار افکار (وسواس فکری) و رفتار (وسواس عملی) غیرقابل کنترل و مکرر می گردد و احساس می نماید که باید چندین بار این افکار و رفتار را تکرار کند البته ممکن است این وسواس بر روی هر چیزی متمرکز گردد. در اغلب موارد، وسواس عملی مستقیما به وسواس فکری مربوط است. مثلا، اگر فرد نسبت به امنیت عزیز خود وسواس فکری داشته باشد، احساس می کند باید هر ده دقیقه به او پیغام بدهد تا از سلامت او با خبر گردد.
افرادی که مبتلا به وسواس فکری-عملی هستند ممکن است رفتار های اجباری، وسواس فکری و یا هر دو را داشته باشند بعلاوه وجود این علائم می تواند زندگی زناشویی، کار و روابط اجتماعی را مختل کند و تحت فشار قرار دهد در واقع می توان گفت که وسواس فکری، افکار ناخواسته ای هستند که باعث اضطراب در فرد می شوند، فرد مبتلا در این گونه موقعیت ها کوشش می نماید این افکار را نادیده گرفته و سرکوب کند در این شرایط تبادل نظر های فکری فرد افزایش، می یابد و پیوسته با خود در حال تجزیه و تحلیل مسائل است. از تبعات این اختلال، عدم توانایی در تمرکز حواس، خستگی فکر، حواس پرتی و بی حوصلگی است.
ربابه نوری روانشناس بالینی در گفت وگو با خبرنگاران، درباره این اختلال روانی گفت: معمولا فکر وسواسی به تنهایی سراغ فرد نمی رود یعنی گاهی اوقات فکر یا تصویر فکری به انسان هجوم می آورد و همراه با بدترین افکار بوده که موجب بر آشفتگی می گردد و در پی افکار وسواسی در خیلی از موارد رفتار وسواسی هم بروز می دهد یعنی فرد برای پیشگری از آن اتفاق بد آغاز به انجام کاری می نماید یا اگر آن اتفاق نیافتد و آرامش در فکر او حاکم گردد آغاز به فعالیت های روزمرگی می نماید که به آن خنثی سازی یا رفتار وسواسی نیز گفته می گردد که فرد برای رهایی از این درد و رنج آغاز به انجام کاری می نماید.
وی بر این باور است که متاسفانه بسیاری از افراد، وسواس را قبول نمی نمایند و خیلی هم در برابر این موضوع مقاومت دارند برای اینکه بر این باورند که انسان های مرتب و منظمی هستند که خیلی رعایت مسائل مختلف را دارند ولی در واقع اینطور نیست و پای یک اختلال با رنج و عذاب در میان است چرا که وسواس بیماری هست که فرد را اذیت می نماید.
این روانشناس گفت:گاهی این رهایی از درد و رنج و مشغول شدن به انجام کاری آرام آرام تبدیل به عادت و اعمال تکراری می گردد یعنی برای جدایی از آن افکار وسواسی مدام به بچه اش تماس می گیرد که کجایی، اتفاقی نیافتاده و یا آغاز به شستن لباس ها می نماید و زمانی که این فکر و رفتار وسواسی به میزان ای می رسد، زندگی فرد را دچار اختلال و رنج می نماید و شخص به جای توجه به همسر و فرزند یا زندگی اش در صدد برطرف کردن افکار وسواسی خود است.
به طور کلی افرادی که دچار بیماری وسواس فکری-عملی می شوند به چند دسته می توان آنها را تقسیم کرد، دسته اول شستشوگرها هستند که از آلودگی می ترسند و معمولا دست های شان را به طور مکرر می شویند. دسته دوم وارسی نماینده ها هستند که به طور مکرر، کارهایی را که عدم اطمینان از انجام آنها می تواند خطرآفرین یا آسیب زا باشد، چک می نمایند، مواردی از قبیل قفل کردن درها یا بستن شیر اجاق گاز. مورد بعدی شکاک ها که می ترسند اگر کاری را درست یا بی عیب و نقص انجام ندهند، مجازات شوند. دسه بعدی شمارشگر ها و برنامه ریزها هستند که دائما به نظم و ترتیب فکر می نمایند و ممکن است درباره اعداد، رنگ ها یا ترتیب های خاص، خرافاتی در فکر داشته باشند.
آخرین مورد ذخیره سازها، آنها از این می ترسند که چیزی را دور بیندازند، مبادا دوباره به آن احتیاج پیدا نمایند. آنها به طور وسواس گونه، چیزهایی را که احتیاج ندارند یا استفاده نمی نمایند، ذخیره (احتکار) می نمایند.
به گفتهٔ پژوهشگران و پزشکان، درمان این افراد در یک فرایند 20 تا 90 دقیقه ای اتفاق می افتد و احساس اجبار برای انجام کاری که از اضطراب جلوگیری می نماید، حداکثر 90 دقیقه به طول می انجامد؛ در نتیجه بیمار درصورتی که بتواند 90 دقیقه در برابر فکر وسواسیِ خود مقاومت کند، بر بخش اعظمی از بیماری خود غلبه نموده است. البته درمان های زیر هم برای برطرف این بیماری موثر است که شامل دارو، خانواده درمانی و گروه درمانی می گردد.
راه های رهایی از وسواس فکری
رقیه نوری پور لیاولی روانشناس و مشاور در گفت وگو با خبرنگار خبرنگاران، درباره درمان این اختلال اظهار کرد: فرد باید یاد بگیرد اضطراب خود بدون انجام رفتار های تکراری کنترل و از تمرین های آرام سازی، فکر آگاهی و شیوه های تفکر استفاده کند؛ فرد با ورزش کردن می تواند اضطراب خود را کاهش دهد در نتیجه راحت تر می تواند با افکار تکراری مقابله کند، این افراد از تنهایی دوری نمایند چرا که از مسائل یاری نماینده برای حل این مشکل است این افراد باید با خود تکرار نمایند این افکار منبع بیرونی ندارد و فقط منبع درونی دارد.
وی معتقد است که یکی از تکنیک های مهم برای درمان اختلال وسواسی مواجهه سازی است؛ در این تکنیک فرد با چیز هایی که از آن اجتناب می نماید، روبه رو می گردد و از انجام کار های مانند چک کردن، شستن، قرینه کردن کاملا خودداری می نماید و گاهی اوقات از دارو درمانی استفاده می گردد. افراد مبتلا به وسواس خواب کافی و از دامنه دوستی و روابط اجتماعی خوبی برخوردار باشند، از موارد استرس زا و سرزنش خودداری نمایند؛ بعلاوه این افراد به تنهایی برای برطرف این مسئله اقدام ننمایند و از روانشناسان که در این حیطه فعالیت می نمایند یاری بگیرند.
بیشتر بخوانید
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان